معاون مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در امور اکتشاف از پایان عملیات برداشت داده های لرزه ای حاصل از پروژه پسیوسایزمیک ناحیه دهدشت خبر داد.
بهمن سلیمانی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران از انجام عملیات برداشت داده های لرزه ای به روش لرزه نگاری غبرعامل (Passive Seismic) که برای نخستین بار در شهریورماه ۱۳۹۵ در ناحیه جنوب ایران با هدف اکتشاف هیدروکربور در منطقه دهدشت انجام شده بود، خبر داد و گفت: این پروژه در تیرماه امسال با موفقیت به اتمام رسید.
وی با بیان اینکه هم اکنون پردازش و تفسیر داده های پروژه پسیوسایزمیک ناحیه دهدشت واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در حال انجام است، افزود: برای برداشت داده های لرزه ای با استفاده از ۱۲۰ حسگر سه مولفه ای- لرزه ای، گستره ای به مساحت ۱۶۰۰ کیلومتر مربع، مورد پوشش قرار گرفت که در مرکز این ناحیه یعنی بر روی ساختمان های اکتشافی منطقه دهدشت و در گستره ای به مساحت ۴۰۰ کیلومتر، حسگرهای بیشتر و با دقت بالاتر مورد استفاده قرار گرفت.
به گفته سلیمانی، در روش های لرزه نگاری رایج از چشمه های انرژی تولید امواج لرزه ای همانند دینامیت و یا ویبراتور استفاده می شود. چشمه های انرژی در روش مطالعات لرزه‌نگاری غیر عامل، خرد لرزه ها (زلزله های کوچک طبیعی) هستند که به تناوب در داخل زمین رخ می دهند.
وی توضیح داد: در روش پسیوسایزمیک، ریز امواج های تولیدی زمین به صورت زلزله های حتی زیر یک ریشتر با استفاده از ژئوفون های مخصوص (از این تجهیز برای نخستین بار در ایران استفاده می شود) که در چاله های ۱۸ تا ۲۰ متر قرار می گیرد، دریافت می شود و به کمک این روش می توان با به دست آوردن مدل های سرعت امواج در لایه های مختلف، شکل و فرم ساختمان را بازسازی کرد.
سلیمانی افزود: از روش پسیوسایزمیک در مناطقی استفاده می شود که استفاده از روش های معمول لرزه نگاری (دو بعدی و سه بعدی) بی نتیجه مانده و یا نتیجه خوبی حاصل نشده است.
وی با بیان اینکه پیش از این در ناحیه دهدشت چندین بار عملیات لرزه نگاری دو بعدی انجام شده است، گفت: در این ناحیه به دلیل عدم ورود امواج تولیدی از سطح به اعماق زمین، هندسه، شکل و فرم ساختمان هایی که در اعماق زمین بوده اند مشخص نشده است.
سلیمانی افزود: هزینه های اجرای روش پسیوسایزمیک نسبت به برداشت های لرزه ای بسیار پایین بوده و از حدود یک چهارم پروژه های لرزه نگاری دو بعدی تجاوز نمی کند؛ ضمن اینکه نیروی انسانی کمتری را طلب می کند.
وی با بیان اینکه کسب دانش لازم در پروژه دهدشت و مستندسازی روش ها و ابزار مورد نیاز، می تواند به شرکت های تولیدی برای مانیتور و رصد کردن مخزن کمک کند، افزود: مدیریت اکتشاف این آمادگی را برای مشاوره و کمک به شرکت های تولیدی متقاضی دارد.
به گزارش NIOC، قرارداد اجرای پروژه لرزه نگاری غیرعامل میان مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و شرکت ژئوفیزیک دانا در شهریورماه ۱۳۹۵ به امضا رسید.
