تورج مهدی زاده ملاباشی
دکترای مدیریت رسانه
نشاط و شادی تفاوت مفهومی چندانی ندارند هر چند شادی نقطه ای و لحظه ای توصیف شده و نشاط، خطی و پایدار و مستمر. با این حال نشاط و شادی فی نفسه نه خوب است و نه بد بلکه باید به مسیر دستیابی به آن توجه کرد اگر مسیر منطقی و انسانی باشد قطعا نشاط و شادی حاصله نیز خوب بوده و مناسب حال انسان و جوامع انسانی خواهد بود از طرفی ایجاد تصنعی شادی و نشاط به زور اسلحه و بخشنامه و یا بواسطه دارو و قرص و امثال آن نیز مطلوب نیست چرا که اولا زودگذر و سطحی و تصنعی خواهد بود و ثانیا پیرو وقوع آن، سختی و درد انسان را در هم خواهد گرفت. پس نشاط باید ارادی و اختیاری و یا اتفاقی باشد همچنین باید پایدار بوده و در مسیر باطل نباشد. آنچه به عنوان نشاط می توان پذیرفت، نوعی رضایت و ارضای درونی است که ممکن است تظاهر بیرونی چندانی هم نداشته باشد اما نشاط واقعی و عمیق آن است که ضمن رضایت درونی، تظاهر بیرونی به شکل جنب و جوش و لبخند و هیجان کنترل شده نیز داشته باشد. گاه همه شرایط برای بروز نشاط آماده است اما موانعی مانند حدوث آن می شود بنابراین ابتدا باید این موانع برطرف شوند موانعی چون: حزن، خوف، ترس، استرس، نگرانی، عصبانیت، زودرنجی و ... برخی این موانع مربوط به جامعه و روابط انسان ها هستند و برخی از آنها مربوط به خصوصیات روانی و درونی انسان ها که البته این مورد دوم هم بجز در چند مورد، عمدتا نتیجه طولانی مدت اشکالات فرهنگی و اجتماعی است. وظایف سازمان ها و نهادهای مختلف است که آن بخش از موانع را که مربوط و ناشی از سیستم ها و فرآیندهای حاکم بر جوامع هستند تا حدودی مرتفع کرده و زمینه بروز نشاط اجتماعی را فراهم آورند و خانواده ها، گروه های مرجع، اساتید، معلمان، روانشناسان و روانپزشکان و ... نیز وظیفه رفع موانع بخش دوم را به عهده دارند.
برخی از تکالیف کاربردی و برنامه های عملیاتی و تاکتیک های صدا و سیما را می توان بشرح ذیل دسته بندی نمود:
1-اصلاح تفکرات اشتباه در خصوص نشاط با برنامه سازی تبلیغی پیرامون این جملات محوری که:
1-1-نشاط انسانی و صحیح، دینداری را نقض نمی کند.
2-1-نشاط معادل بی بند و باری و شهوترانی و فساد نیست.
3-1-بدون قانون شکنی و اذیت دیگران می توان شادمان بود.
2-آموزش روان سازی ظاهری نشاط در سریال ها و برنامه های مختلف با محور قراردادن:
1-2-ترویج استفاده از رنگ های شاد در لباس، اثاثیه، لوازم محل کار و خودرو.
2-2-تبلیغ برای لبخند زدن و خوشرویی در جامعه و در برخورد با دیگران.
3-2-تبلیغ اینکه برای نزدیک شدن به خدا نیاز به غم و اندوه و حزن نیست.
3-ترویج هنرهای سیار و عمومی:
1-3-مسابقات نقاشی با دست.
2-3-پینت بال.
3-3-دلقک بازی، خیمه شب بازی، شعبده بازی خیابانی.
4-جشنواره ها:
1-4-جشنواره بادبادک ها و یا جشنواره مجسمه سازی با شن یا جشنواره آدم برفی و ...
2-4- جشنواره های شاد فرهنگی و هنری شامل: آش، غذای محلی، کاریکاتورها، شب شعر طنز و ...
3-4-جشنواره انتخاب با نشاط ترین اقدام (طنازی، کاریکارتور، شعبده بازی، دلقک بازی، پانتومیم و ....)
5-حرکت های دسته جمعی نشاط آور:
1-5-پاک سازی طبیعت یا درختکارهای دسته جمعی.
2-5-مسابقات محله ای برای رنگ آمیزی دیوارهای محلات.
3-5-پیاده روی ها، کوهپیمایی های دسته جمعی و ورزش های همگانی.
6-فیلم و موسیقی در آمفی تئاتر روباز یا سینمای روباز (زمستان ها در داخل ورزشگاه ها):
1-6-اجرای برنامه های زنده در میادین و محلات.
2-6-پخش فیلم های نشاط آور در پارک ها و گلستان ها.
3-6-اجرای موسیقی زنده در محلات و میادین بصورت هفتگی.
7-اصلاح ساختار فکری مخاطبان و هدایت افکار عمومی:
1-7- آگاه سازی تفاوت مفاهیم نشاط پایدار و شادی های زودگذر و تصنعی.
2-7- ترویج قناعت و عزت نفس و رضایت از داشته ها.
3-7- گرایش به طبیعت برای ایجاد تفریحات ارزان قیمت و نشاط آور.
8-پویا سازی، سازمان دهی، هدایت هوشمند و رونق بخشی جشن های مذهبی و ملی و باستانی:
1-8- جشن های ملی مانند هفته دفاع مقدس، ملی شدن نفت و یا ایام دهه فجر و روز انرژی هسته ای.
2-8- جشن های مذهبی مثل میلاد ها، مبعث، شعبانیه، قربان، فطر، غدیر و ...
3-8- جشن های باستانی مثل: نوروز، روز درختکاری، روز طبیعت، روز مادر، روز پدر، روز جوان و ...
9-جشن سازی حرفه ای:
1-9- تعیین و نامگذاری روزها مثل: روز هوای پاک، روز خنده، روز وفاداری، روز گلکاری و ...
2-9- مبارزه با موانع مثل: روز مبارزه با عصبانیت، روز اخم ممنوع، روز استرس ممنوع، روز دیدار.
3-9- مسابقات خلاقانه مثل مسابقه مردان بالای 70 سال.
10-تشویق برای فعالیت های جمعی:
1-10- تشویق برای عضویت در ان جی او ها، سازمان های مردم نهاد و خیریه ها و ....
2-10- تشویق برای ثبت نام در کلاس های آموزشی و ورزشی با برگزاری رقابت های مربوطه.
3-10- تشویق برای خرید لوازم و خودروهای رنگی و شرکت در همایش مثلا خودروهای قرمز.
11-پرهیز از بازگو کردن و یادآوری اتفاقات ناگوار:
1-11- کاهش درصد اخبار ناگوار.
2-11- اصلاح چینش و تغییر زمان پخش اخبار ناگوار و توجه به جنس و سن مخاطب هر ساعت.
3-11- پوشش اخبار شاد و امیدوارکننده
12- برنامه ریزی هوشمندانه برای تولید محتوای جذاب:
1-12- برگزاری جشن ایده و اخذ ایده های نشاط آور از افراد.
2-12- توجه به فرهنگ و لهجه بومی و تهیه برنامه های طنز فاخر.
3-12- توجه به ظرفیت تاریخی و ظرفیت های محلات در برنامه سازی.