به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، سید محمد سعیدی کارشناس ارشد مهندسی زلزله و کارشناس رسمی دادگستری طی یادداشتی نوشت : زلزله حاصل پدیده ای طبیعی و یا کارهای انسانی است ، دیدگاههای متفاوتی در مورد علت زلزله ارائه شده است که از میان آنها نظریه تکتونیک صفحه ای معتبرترین آنها به شمار می رود. معمولا بیش از ۹۵ درصد علل وقوع زلزله ها مربوط به همین نظریه است : بطور کلی پوسته زمین از تعدادی صفحه که در کنار یکدیگر قرار گرفته تشکیل می شود، حرارت داخل زمین عامل مهم ایجاد حرکات این صفحات می باشد وقتی شدت حرکات تکتونیکی و سرعت ذخیره انرژی زیاد باشد ،فعالیتهای زمین لرزه ای قابل توجهی به وقوع می پیوندد.
بنابراین در چهارچوب جهانی فلات ایران در محل تلاقی صفحه های عربستان ،هند و اوراسیا واقع شده است تلاقی این صفحه ها و رانده شدن صفحه ایران از زیر بوسیله صفحه عربستان باعث شده است تا پوسته فلات ایران که ضعیفتر از صفحه های یاد شده است تغییر شکل پیدا کند و توسط چین خوردگیها و رشته کوههای چون زاگرس ،البرز و کپه داغ احاطه شود.بنابراین با تداوم حرکت صفحه ها شاهد فعالیت های لرزه ای در اغلب نقاط ایران به خصوص نواحی کوهستانی می باشیم که نمونه بارز آن زلزله اخیر شهر سی سخت می باشد.
بطور کلی خسارت های ناشی از زلزله را میتوان به دو دسته زیر تقسیم کرد : ۱_ خسارات اولیه که شامل فوت یا آسیب فیزیکی انسانها،نابودی دام ها و احشام و خسارت وارده به سازه ها و غیره می باشند
۲_خسارات ثانویه که شامل بی خانمانی ،تعطیل و رکود بازار هزینه های مالی که صرف پاکسازی و بازسازی مناطق زلزله زده و غیره می باشند.
بنابراین به عواملی که باعث کاهش این پیامدها میشود می پردازیم:
۱_نقش مدیریت بحران :مدیریت بحران به سازو کارهای اندیشیده ای گفته میشود که پیش از بحران یا هنگام بحران از سوی مقامات اجرایی اتخاذ و به مرحله اجرا در می آید ،ذخیره سازی دارو ، پوشاک ، غذا، تدارکات ، مسائل پزشکی و درمانی از جمله اقدامات مدیریت بحران می باشند.
۲_نقش بیمه: با تشریح و اهمیت بیمه و شناخت راه های بهره مندی از امکانات مالی بیمه در جبران یا کاهش،پیامدهای ناشی از زلزله به طور کلی فرهنگ بیمه در اجتماع ،جایگاه واقعی خود را بیابد.
۳_ پیش بینی زلزله:افزایش زلزله های کوچک (پیش لرزه) و تکرر آنها میتوان وقوع زلزله های بزرگتری را پیش بینی کرد.همچنین بعضی حیوانات قبل از زمین لرزه از آنها حرکات عجیب و استثنایی سر میزند.
۴_ نقش آیین نامه ها و مقاوم سازی ساختمانها: در ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله هدف آن است که از تلفات و صدمات جانی و مالی جلوگیری شود. در این آیین نامه ها که نظارت اجرای آن نظام مهندسی در شهرها و بنیاد مسکن در روستاها می باشد، روش های محاسبه نیروهای زلزله تشریح شده و ضوابط خاص اجرا برای سازه های مقاوم در برابر زلزله ارائه شده است.بنابراین مهمترین عامل همین مقاوم سازی ساختمانها می باشد که هم مردم و هم مسولین اجرایی باید در ساخت و ساز آن را جدی بگیرند.اگر عزیزان دقت کرده باشند در زلزله اخیر شهر سی سخت معمولا سازه های دچار خسارت شدند که اصلا آیین نامه های مقاوم سازی را رعایت نکرده بودند،ولی سازه های که از نظر اصولی و آیین نامه مقاوم سازی احداث شدند اصلا خسارتی به آنها وارد نشده است.
بنابراین به عنوان یک عضو کوچک از جامعه نظام مهندسی توصیه میکنم که فرهنگ‌مقاوم سازی را باید سرلوحه ساخت و ساز قرار داده تا در چنین حوادثی دچار بحران نشویم مثل کشور ژاپن که چنین زلزله های و حتی با مقیاس ریشتر بالاتر هیچ گونه خسارتی در بر نخواهد داشت.
