اگر شعر،کلامی ست مشتملِ بر موسیقی، تاثیر در نفوس و دارای وجوهِ زیبایی و عاطفه و اندیشه،به یقین سعدی شیرازی جامعِ این وجوه است و فاتحِ این عرصه.
کد خبر: ۹۵۸۱۲۳
تاریخ انتشار: ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۰ - ۲۳:۳۳ 21 April 2021

به بهانه نکوداشت سعدی شیرازی

به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، دکتر سیاوش نریمان شاعر ، نویسنده و استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه در استان کهگیلویه و بویراحمد به بهانه نکوداشتِ سعدی شیرازی،استاد شکرین کلام و شیرین بیان ادب پارسی ، نوشت : "سعدی شیرازی، جویبارِ همیشه جاری"/به نام خدایی که جان آفرید/سخن گفتن اندر زبان آفرید/خداوندِ بخشنده دستگیر/کریمِ خطاپوشِ پوزش پذیر/
با اهداء سلام و ارادت.حلاوت حلوایِ شکرینِ رمضان،این مائده بهشتِ برین،به کام اهل راز و نیاز شیرین باد و دلنشین. در مطلعِ سخن،اولِ اردیبهشت ماه را که در تقویم ایرانی ها به نامِ سعدی شیرازی، افصح المتکلمین و استاد مسلَّم سخنوری نامگذاری شده است، ارج می نهیم و می ستاییم.
اگر شعر،کلامی ست مشتملِ بر موسیقی، تاثیر در نفوس و دارای وجوهِ زیبایی و عاطفه و اندیشه،به یقین سعدی شیرازی جامعِ این وجوه است  و فاتحِ این عرصه.او از نامدارترین بلبلانِ عرش است که نظامی گنجوی،شاعران را چنین خوانده است:/بلبلِ عرش اند سخن پروران/باز چه مانند به آن دیگران/پرده رازی که سخن پروری ست/سایه ای از سایه پیغمبری ست/پیش و پسی بست صفِ کبریا/پس شعرا آمد و پیش انبیا/
در طبقه بندی شاعران گفته اند که این سلسله،چهار نوع اند:شاعران خوب، بسانِ عراقی،فرخی، بهار، ناصرخسرو و پروین و...شاعرانِ متوسط،نظیرِ اثیرالدین اخسیکتی. شاعران ضعیف و کم مایه مانند بسیاری در این کره خاکی که تشبُّه به شاعری می کنند.اما گروه چهارم شاعرانِ شهیر،نابغه و و عالی اند که شعرشان هم در فرم و ساختار و هم در مضمون پردازی و خلقِ حال و هوای نو در شعر، مطلوب است و دلپذیر؛فردوسی، خیام،نظامی،سنایی، عطار،مولوی،سعدی و حافظ از این گونه اند.سلاست و شیوایی،اشتمال بر مقوله های حکمی و اخلاقی،پند و اندرزهای حکیمانه در قالب تمثیل و حکایت،سعدی را در ردیف شاعران بنام جهان قرار داده است که به قولِ تاریخ بیهقی،گویی دُرّ می پاشد و شکر می شِکَنَد.او بسان فخریه سرایان در نعتِ خود می سراید که:/از سعدیِ مشهورسخن، شعرِ روان جوی/کو کعبه فضل است و دلش چشمه روشن/یا آن جا که گفته است:/سعدیا،خوشتر از حدیثِ تو نیست/تحفه روزگارِ اهلِ شناخت/آفرین بر زبانِ شیرینت/کاین همه شور در جهان انداخت/
به بهانه نکوداشت سعدی شیرازی
شاعران هماره در ذهن و ضمیر روزگاران جاودانه اند و گذشتِ اعصار از تاثیر سخن و رونقِ گفتارشان نخواهد کاست،چرا که بسان پیمبران، روشنی بخش جامعه اند و حاملان سعادت انسان. نگارنده این نوشتار در ستایشِ شاعران و از جمله سعدی نیز این چنین سروده است:/کِی گفته شاعران از یاد می روند/یا چون ستاره ای خاموش می شوند/کِی گفته مرده اند سعدی و مولوی/تا هست "بوستان"تا هست "مثنوی"/سعدی نمی رود از خاطرِ دلم/گویی نشسته او هر شب مقابلم/این یادهای سرخ،کَی می رود زِ یاد/هرچند بگذرد از عمرِ ما زیاد/این جاودانه ها روشن ترین شدند/مثلِ پیمبران،سهمِ زمین شدند/
تبیین کلام حکمی و اخلاقی و شخصیت جامع سعدی در این مقال و مجال اندک هرگز نمی گنجد،اما تبرُّکاََ به قدر رفع تشنگی،جرعه هایی از از اقیانوس معرفتش بر خواهیم داشت. ابواب هشتگانه "گلستانِ" سعدی همه و همه درس آموز است و اخلاقی و حکمت آمیز. "بوستان"که در حدود۴۰۰۰ بیت است و در ۱۰ باب،تبویب شده، آرمانشهرِ سعدی ست که به عنوان رهیافت خود از سیر و سیاحت های طولانی اش در اقصا نقاط جهان برای مردم شیراز به ارمغان آورده بود.در واقع جهانِ مطلوب و مدینه فاضله سعدی در همین بوستان یا سعدی نامه،طراحی و ترسیم شده است. شیخ شیراز بر خلاف خواجه حافظ که از سفر،گریزان بود و به جز سفرِ نیمه تمامش به دعوت پادشاه هند که از نیمه دریا به شیراز بازگشت، سیاحت پیشه بود و به قولِ خود،از گوشه گوشه اقصای عالم، تمتُّع ها برداشته و از هر خرمنی،نکته ها فراچنگ آورده بود:/در اقصایِ عالم بگشتم بسی/به سر بُردم ایام با هر کسی/تَمَتُّع زِ هر گوشه ای یافتم/زِ هر خرمنی، خوشه ای یافتم/
سلوک و تصوُّف را از محضرِ شیخ شهاب الدین سهروردی آموخت و از فیضِ مصاحبتِ با آن پیر مراد، مراتب تزکیه نفس را طیّ کرده و گفته بود که:/مرا شیخِ دانای مرشد، شهاب/دو اندرز فرموده بر روی آب/یکی آنکه بر خویش، خودبین مباش/دگر آنکه بر غیر،بدبین مباش/
شیخ شیراز در باب فوایدِ خموشی و صمت که به زعم سالکان،مایه نجات است،چه نیکو سروده است که:/تو را خامُشی ای خداوندِ هوش/وقار است و نااهل را پرده پوش/اگر عالِمی،هیبتِ خود مَبَر/ و گر جاهلی، پرده خود،مَدَر/
و در مورد عُمر،که آن را به بهای اندک می فروشیم،گفته است:/بدر کرد ناگه یکی مشتری/به شیرینی از دستم انگشتری/چه نشناسد انگشتری طفلِ خُرد/به شیرینی از از او توانند بُرد/تو هم قیمتِ عمر، نشناختی/که در عیشِ شیرین، برانداختی/
نخستین کسی که در غزل،بر زاهدانِ ریایی شوریده و قلعه ریا و تزویرشان را منهدم کرده سعدی بود؛کاری که خیام نیشابوری در رباعیات و حافظ در طنزهای تلخش کرده بود.شیخ شیراز،در فرهنگ ایرانی مقبول است و خواستنی،آثار او آینه تمام نمای آداب و سننی است که در شعر او،منعکس شده است.
سعدی و حافظ هر دو در شیراز قامت کشیده و رخ نموده اند؛همان شیرازی که روزی ابن بطوطه سیّاح در آن روز، عروسِ شهرهای دنیایش خوانده بود.حافظ یکصد سال پس از سعدی در سپهر ادب پارسی ایران رخ گشود و ردِّ پای اندیشه شیخ سعدی در آثار خواجه حافظ به وضوح متجلِّی ست و آشکار.مخاطبِ
سعدی درشعرش، همه طبقات و صنوف اجتماعی ست اما شعر خواجه،مخاطبانِ خاص خود را دارد. بدین دلیل که کلام سعدی روان است و سهل الهضم اما کلام نغز حافظ،غامض است و قدری دیریاب بدین علت که هنرهای تزیینی،آرایه ها و دیگر فنون ادبی در دریای غزلیاتش،مواج است و رقصان. هنرهایی مانند ایهام،مجاز،کنایه و... که بسان هنرِ تذهیب، منبَّت کاری و گچ بری در قصرِ شعرِ حافظ، دل ربایی می کند، کمتر در شعر سعدی، یافت می شود.سعدی شیخی ست اندرزگوی و اهل شریعت و اخلاقمدار ولی حافظ خواجه است و سیاستمدار،منتقد و طنزپرداز که با طنزِ تلخندش، حاکمان نااهلِ عدالت گریزِ و عناصرِ ریاکار و مزوِّرِ جامعه همروزگار خود را مورد هجمه و ملامت قرار می دهد.زیبنده نیست بر آثار فاخرِ سعدی که در مدارس دینی و دانشگاههای کشورهای شرقی، تدریس و تحصیل می شوند،غبار بی مهری نشیند و این چنین در محاق فراموشی قرار گیرند.به امید آشتی دوباره با کتاب و آثار فاخر سعدی و حافظ و ....
با ارادت تمام و اخلاص مدام:سیاوش نریمان۱۴۰۰/۲/۱

اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
نبی
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۲:۰۶ - ۱۴۰۰/۰۲/۰۲
این‌متن خیلی زیبا و خلاصه اصل مطلب رو درباره بزرگ مردی چون سعدی بیان کرد امیدوارم همیشه از این چنین متن هایی بذارید درود بر دکتر نریمان ک بسیار شیوا سخن و زیبا بیان هستن .احسنت عالی بود
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار