به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، عباس شیرزادی خبرنگار و فعال اجتماعی طی گزارشی به موضوع برنامه ریزی عده ای برای جداسازی دنای شرقی از کلیت دنا پرداخت و نوشت : با وجود تأکید رئیسجمهور به عدم هرگونه جابهجایی مدیران و تصمیمگیری مدیریتی، مدیران بهدنبال تغییر در مدیریت یکپارچۀ یکی از مناطق محیطزیست دنا یعنی جدا کردن دنای شمالی از محیط زیست کهگیلویه وبویراحمد هستند.
طراحان این برنامه میخواهند دولت جدید را دور بزنند و از شکاف انتقال دولت قبل و فضای فعلی بهنفع خودشان بهرهبرداری کنند، در ۷ بهمن سال ۱۳۶۹، رشتهکوه «دنا» بهعنوان منطقۀ استحفاظی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیطزیست کهگیلویه و بویر احمد درآمد، از همان زمان تا امروز، این منطقه به واسطۀ شرایط ژئومورفولوی خاص خود، تحت مدیریت یکپارچۀ ادارۀ کل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویهوبویراحمد بوده است. در ماههای اخیر، ادارۀ کل حفاظت محیط زیست استانی دیگر چراغخاموش درحال رایزنی است تا مدیریت بخش دنای شمالی را به دست گیرد؛ اقدامی که بهگفتۀ «بهمن ایزدی» پیشکسوت محیطزیست، با انگیزۀ در اختیار گرفتن منابع صورت میگیرد و تبعاتی زیانبار نهتنها برای تنوعزیستی دنا بلکه برای ساکنان استانهای خوزستان، کهگیلویه وبو یراحمد و چهارمحالوبختیاری خواهد داشت. رشتهکوه دنا با طول هوایی مستقیم ۷۶ کیلومتر بین استانهای فارس، چهار محال وبختیاری، کهگیلویهوبویراحمد و اصفهان استقرار یافته و یک دیوار مرزی بهویژه بین اصفهان در شمال شرق و کهگیلویهوبویراحمد در جنوب غرب کشیده است، این رشته کوه براساس تحقیقات انجامشده،۵۱ چکاد بالای ۴ هزار متر دارد و یخچالها، چشمهها و رود هایش، تأمینکنندۀ ۴۵ درصد ذخیرۀ آب تجدیدپذیر ایران در ناحیۀ زاگرس است که بهگفتۀ ایزدی، رشتهکوه دنا از همان زمان معرفی دنا بهعنوان منطقۀ حفاظتشده، بهدلیل وضعیت شرایط ژئومورفولوژی خاص آن، باید مدیریت یکپارچه و واحدیمیداشت. همین موضوع سبب شد مدیریت بخش جنوب غربی در استان کهگیلوبهوبویراحمد و شمال شرقی در استان اصفهان به عهدۀ ساز مان محیطزیست کهگیلویهوبویراحمد قرار گیرد.
۱۹ فروردین سال ۱۳۹۱ باتوجهبه ویژگیهای «دنا» بهلحاظ تنوعزیستی جانوری و گیاهی، ۲۶ هزار هکتار از این رشتهکوه بهعنوان پارک ملی، ارتقاء درجۀ حفاظتی یافت، سال ۲۰۱۰ نیز بخشی از این رشتهکوه و زونهای اجتماعی اطراف آن، بهدلیل ارزشهای طبیعی و سطح بیوسفر، بهعنوان دهمین ذخیرهگاه زیستکره در یونسکو ثبت شد. حفاظت از دنا برای استان کهگیلویه و بویرا حمد، بدون هزینه نبوده است، حفاظت از این منطقه که دارای عوارض طبیعی صعبالعبور است، باعث شده تعدادی از محیطبانان دچار مشکلات عدیده شوند، پرتشدن از صخره، شهادت در راه حفاظت و حکم قصاص اسعد تقیزاده و غلامحسین خالدی دو محیطبان این منطقه در درگیری با شکارچیان که البته با کمک مردم و بخشش خانوادۀ مقتولان انجام شد، بخشی از هزینههایی است که تابهحال این استان پرداخت کرده است. بهگفتۀ ایزدی، مدیریت یکپارچۀ این منطقه باتوجهبه منابع انسانی و مالی محدود ادارۀ کل حفاظت محیطزیست کهگیلویه وبویر احمد در ۳۴ سال گذشته فشار زیادی را به این ادارۀ کل وارد کرده است، باتوجه به ارتفاعات و گستردگی منطقه، هر محیطبان به اندازۀ هفت تا هشت نفر تلاش کرده و با جان از منطقه حفاظت کرده است، ما در این رشتهکوه، مناطق امنی داریم که در شمال شرق و جنوب غرب بههم متصل بوده و یک دست هستند و در سالهای گذشته با جدیت و تلاش محیطبانان تنوعزیستی و رویشگاهها حفظ شدهاند. «ماربر» از اصلیترین رودخانههای دناست و سرچشمۀ آن در کوهپایههای دنا شرقی در سر تنگ شهید واقع شده و به موازات رشتهکوه دنا از جنوب شرق بهسوی شمال غرب و از جوار مناطق اجتماعی پادنا واقع در شهرستان سمیرم میگذرد که در ادامه رودخانۀ رودآباد در حوالی روستای رودآباد به آن میپیوندد و پس از گذر از حوالی
روستای «آب ملخ» در جوار روستای خرسان واقع در جبهۀ شمال غربی دنا، به «خرسان» تغییر نام میدهد، در ادامۀ رود با گذر از منطقۀ دوآب، وارد استانهای کهگیلویه وبو یراحمد و چهارمحالوبختیاری شده و یکی از سرشاخههای اصلی کارون را تشکیلمیدهد. از نظر ایزدی، دلیل اصلی برای جداسازی و تفکیک مدیریت، انتقال آب رودخانۀ «ماربر» به سایر مناطق اصفهان است، آبهای فراوانی در ناحیۀ شمال شرق رشتهکوه دنا داریم که در استان اصفهان واقع شده و تاکنون تحت مدیریت متمرکز سازمان حفاظت محیط زیست کهگیلویهوبویراحمد است که درصورت انفکاک مدیریت حفاظت مناطق دنا، برنامه ریزان کشور را برای برداشت و انتقال آب از حوضۀ «ماربر» به مناطق دیگر تحریک وتر غیب میکند.» این پیشکسوت محیطزیست در همین زمینه به دو دهه پیش ارجاع میدهد «۲۰ سال پیش سازمان آب منطقهای استان فارس مطالعات و گمانهزنیهایی روی سرشاخۀ ماربر در
مدخل تنگ شهید و برم سیاه کرد و وارد فاز اجرایی ایجاد سد در آن منطقه و انتقال آب بهسمت نواحی شمالی استان فارس مثل شهرستان آباده شد، این اقدام آن زمان با مخالفت انجمنها، نیروهای محلی و کارشناسان مواجه شد و در آن زمان با وجود هزینههای مقدماتی سدسازی انجام نگرفت.» در چند ماه گذشته، اما بهگفتۀ ایزدی، ادارۀ کل حفاظت محیطزیست استانی دیگر، چراغخاموش و در بیخبری محض تلاش کرده تا بخش دنای شمالی رشتهکوه دنا (از خط الراس تا کوهپایه) را تحت مدیریت سازمان حفاظت محیطزیست خود در بیاورد؛ اقدامی که مدیریت یکپارچه و واحد در رشته کوه دنا را تحتتأثیر سوء خود قرار میدهد و باعث بههمریختگی و ایجاد فرصت برای متخلفان برای تعرض به تنوع یستی میشود «اگر خطالرس دنا را در نظر بگیرید، شمال شرق مربوط به اصفهان و جنوب غرب
مرتبط با استان کهگیلویهوبویراحمد است، اگر متخلفی بخواهد در این منطقه از دست مأموران فرار کند، اگر از ناحیۀ اصفهان به سمت دیگر برود یا بالعکس، براساس شرایط قانونی مأموران استان دیگر نمیتوانند جلوی او را بگیرند و همین موضوع دامنۀ تعرض به تنوع زیستی و گریزگاه متخلفین را افزونتر میکند، به هم پیوستگی این رشتهکوه و وضعیت ژئومورفولوژی آن از نظر ایزدی از همان سال ۶۹ باعث شد که تحت مدیریت یک استان باشد «کهگیلویهوبویراحمد با وجود تنگناهای اعتباری و، توانسته تنوعزیستی این منطقه را حفظ کند، اما با به همریختن مدیریت یکپارچۀ حفاظت در این رشتهکوه، رفتهرفته اهرمهای حفاظت از زیستگاههای رشتهکوه دنا تضعیف میشود و شاهد خوا هیم بود که بیش از گذشته طبیعت منطقۀ دنا، دچار عوارض و تعرضات مختلف میشود.
این مهم در شرایطی است که استان اصفهان در سایر مناطق تحت مدیریت خودش در استان بهواسطۀ کمبود امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی مواجه است؟ پاسخ این پرسش از نظر ایزدی این است که اصفهان هیچگاه نخواسته براساس وضعیت اقلیمی موجود، درآمدهای اقتصادیکشاورزی و صنعت را در این استان بهطور اصولی و منطبق با دانش ساکنان بومی و کهناش مدیریت کند، «آب مورد نیاز این استان از سرشاخههای زاگرس بهویژه از استان چهارمحالوبختیاری تأمین میشود، باتوجه به وجود صنایع پرآببر فولاد و ذوبآهن، برنا مهریزان اصفهان تلاش دارند مدیریت خود را در منطقۀ آبخیز دنا افزونتر کنند و از آنجا که مدیریت یکپارچۀ حفاظت دنا عامل بازدارند های برای طرحهای عمرانی و انتقال آب از سرشاخۀ ماربر است، بهدنبال این جدایی مدیریتی هستند. در سالجاری قرار شد روی رودخانۀ «ماربر» واقع در «تنگ کائد علی» سدی احداث شود تا کمبود آب صنایع پرآب این استان از جمله صنایع فولاد را تأمین کند، بنابراین با بیاعتنا یی به نظرات کارشناسان و اعتراض زیستمندان بومی، تجهیزات، تأسیسات و ماشین آلات هم برای این کار مستقر شدند، متعاقباً اهالی دو روستای «سیور» و «ماند گان» اعتراضات زیادی داشتند که به بازداشت گروهی از آنها منجر شد، بهعلاوه در حال حاضر برنامۀ درحالاجرای تصمیمسازان اصفهان انتقال آب ماربر بهوسیلۀ لولههای دهانهگشاد از «رودخانۀ ماربر» بهسمت «سمیرم» «شهرضا» «دهاقان» و در نهایت به «چم آسمان» است که به تأمین مصارف صنعتی، شرب و کشاورزی اختصاص مییابد. بهعلاوه موارد انتقال مذکور «با فشاری که اصفهان روی این موضوع دارد که بخش دنای شمالی را تحت مدیریت خود بگیرد، احتمالاً طرح ایجاد سد روی تنگ شهید و انتقال سرشاخۀ ماربر به دیگر نواحی اصفهان مد
نظر است که بیتوجهی به دستور رئیس جمهور با وجود اینکه «مسعود پزشکیان» در نامهای به «محمد مخبر» سخنگوی دولت سیزدهم از او خواسته بود از نقل و انتقال مدیران و تصمیمگیری در پروژهها و … تا استقرار دولت چهاردهم خودداری شود، اما مدیران در اصفهان عجله دارند تا زودتر این تغییر مدیریت را انجام دهند، بهگفتۀ ایزدی، این عجله «شکبرانگیز» است، «به نظر میرسد طراحان این برنامه میخواهند دولت جدید را دور بزنند و از شکاف انتقال دولت قبل و فضای فعلی بهنفع خودشان بهره بر داری کنند، این حرکت خطرناکی است که بهنفع پایداری منابع آب ایران وخاک و شرایط اکولوژیک ایران نیست و نابسامانیهای فراوانی برای سایر نواحی اقتصادی و اجتماعی دنا دارد و در پاییندست در چهار محالوبختیاری تا خوزستان نیز شرایط متو ا زن اکولوژیک منطقه را به هم میریزد. ایزدی میگوید:تبعات این موضوع بارها از سمت ادارۀ کل محیطزیست کهگیلویه وبو یراحمد عنوان شده و آنها نامهای را هم با ادلۀ کارشناسی به «علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیطزیست فرستادهاند، با این حال مدیران استان اصفهان در روزهایی که کشور دچار جابهجایی مدیران است و همهچیز در حالت سکون و گذار به سر میبرد در تلاشاند تا این انتقال مدیریت اتفاق بیفتد که با این تصمیم مناطق موصوف دچار ازدستدادن منابع آب تجدیدپذیر و باکیفیت دنا در دشتهای مرکزی اصفهان خواهند بود. از نظر ایزدی بهتر است دراینباره دولت فعلی از چنین اقدامی ممانعت کند و جلوی اجرای انتقال مدیریت موصوف را بگیرد تا درفضایی آرام و بخردانه، کارشناسان دربارۀ مطالعۀ نکات فنی و منطقی انتقال یا تثبیت مدیریت فعلی منطقۀ دنا تصمیمسازی و ابراز نظر نمایند.
گفتنی است طراحان این برنامه میخواهند دولت جدید را دور بزنند و از شکاف انتقال دولت قبل و فضای فعلی بهنفع خودشان بهرهبرداری کنند.