بارهای بار در تاریخ مکتوب ، شفاهی و پخش مستندهای تلویزیونی از شهرهای مختلف ایران ، رشادت های مردان و زنان انقلابی را خوانده، دیده و شنیده ایم و همواره با شنیدن آن ، تصویری بسیار مثبت از مردم آن شهرها در ذهنمان نقش بسته است.
اما هر چه در دیگر شهرهای کشور از چنین رشادت هایی می خوانیم ، بیشتر این سئوال برایمان پیش می آید که این همه غیرتی که ما کهگیلویه و بویراحمدی ها از آن صحبت می کنیم ، در زمان مبارزات مردمی ایران بر علیه استبداد چرا در تاریخ انقلاب کمرنگ و بی رنگ است؟!
واقعیت این است که مردم کهگیلویه و بویراحمد در مبارزات انقلابی ایرانیان ، نه کمرنگ بوده اند و نه بی نقش! بلکه با توجه به وسعت و موقعیت یکی از مهمترین حرکات انقلابی را انجام داده و شهدای گرانقدری هم تقدیم نموده اند اما متاسفانه چندان در دیگر مناطق استان شناخته شده نیستند تا چه رسد به سطح ملی !
ماجرای 19 آبان گچساران چه بود؟
در تاریخ افتخارآمیز ملت مسلمان و ولایتمدار ایران اسلامی روزهای تاریخی زیادی ثبت شده که یکی از این روزها 19 آبان سال 1357 با رشادت جوانان گچساران در مقابل ماموران حکومت پهلوی جاودانه شده است.
تجمع 50 نفری هواداران حکومت مستبد پهلوی که در نخستین ساعتهای روز 19 آبان سال 1357 انجام شده بود باعث خروش انقلابی مردم گچساران شد.
با ادامه واکنشهای مردمی و تلاش شخصیتهای برجسته انقلابی این شهرستان نظیر بهرام تاجگردون، محمد زید بهبهانی، ابراهیم شریعتی، نصریان، مختاری و رمضان اسماعیلی تجمع مردمی جلوی مسجد شهیدان شکل گرفت و مردم به بیانیههای ضد رژیم گوش فرا میدادند.
درگیری از ساعت 15 در محل مسجد جامع شهر دوگنبدان که بعد از این حادثه خونین به نام مسجد شهیدان نام گرفت، آغاز شد.
حکومت مستبد ساواک در برابر این اقدام آرام ننشست و مردم را به گلوله بست.
مردم در واکنش به خاک و خون کشیدن جوانان انقلابی خود را به خیابان اصلی شهر رساندند و با بشکههای نفت سیاه به طرف بانکها و برخی اماکن دیگر هجوم بردند.
در ساعتهای پایانی 19 آبان سال 1357 شهردوگنبدان پر از آتش، دود و گلوله شد و ساعتها درگیری ادامه داشت.
نکتهای که مردم شهرستان گچساران همواره از آن یاد میکنند باز بودن درب خانههای مردم بود که پناه جوانان گریخته از دست مأموران ساواک بود.
در آن درگیری دهها نفر از مردم انقلابی گچساران زخمی و هفت جوان به شهادت رسیدند.
سرو قامتانی چون سید نجف بلادیان، مذکور پارسی، حسین فراشبندی، حسین امینی، غریب پرویزی، رحمت بشارت و حسین کیامرثی شهدای حادثه خونین مسجد شهیدان شهر دوگنبدان بودند.
کبوتران خونین بالی که نام آنان اکنون زینت بخش خیابان های اصلی شهر دوگنبدان است. دلاورمردانی که آرامگاه آنان در گلزار شهدای شهر دوگنبدان زیارتگاه عاشقان حسینی است.