به گزارش تابناک و به نوشته اروم نیوز،یکی از شاخصه های توسعه فرهنگی، فرهنگ کتابخوانی و گسترش کتابخوانی در جامعه است. مقوله ای که طبق آمار موجود کشورمان در وضعیت بدی قرار دارد و به تبع آن آذربایجان غربی نیز در وضعیت بسیار بدتر.
با وجود ادعاهای فراباور مسوولان ذی ربط و نهادهای فرهنگی و اتحادیه های صنفی ، باید اذعان کرد در مورد فرهنگ سازی مطالعه و ایجاد انگیزشهای لازم برای قرار گرفتن کتاب در سبد کالایی خانوار ، کار مفید و مثمر ثمری صورت نگرفته است . آنها که دانسته و ندانسته ، از توسعه ی فرهنگی و ایجاد جذابیتهای مطالعه در جامعه صحبت می کنند ، شاید خودشان یکبار هم در جلوی ویترین یک کتابفروشی دیده نشوند ؛ برخی ها هم ، خودشان اهل مطالعه نیستند و شاید ماهها بگذرد و کتابی تورق ننمایند و حتی یک عنوان کتاب نخوانند !
آذربایجان غربی به عنوان دومین استان بی سواد کشور در وضعیت بسیار بغرنجی از لحاظ کتابخوانی، نشر ، چاپ و پخش کتاب و همچنین اقدامات ادارات و نهادهای مرتبط قرار دارد. وضعیتی که روز به روز به سوی وضعیت ناگوارتر پیش می رود تا آینده ای غیرقابل قبول برای آذربایجان غربی رقم زند.
این استان از گذشته های دور با مشکلاتی در زمینه چاپ و نشر کتاب مواجه است آنگونه که برمیآید در آینده ای نزدیک نیز حل نخواهد شد. مشکلاتی که ناشران، کتابفروشان، کتابخوانان و مؤلفان و نویسندگان آذربایجان غربی با آنها به طور محسوسی آشنا و معضلات این بخش به مشکلاتشان تبدیل شده است.
امروزه از ناشرانی که تعدادشان از یکصد نیز فزونی می یابد تعداد انگشت شماری میل و رغبت برای فعالیت دارند که آنهم شاید از روی علاقه شخصی است.
تعداد کل ناشران آذربایجان غربی اگرچه حدود 107ناشر است اما در نمایشگاههای استانی و سراسری شاهد حضور 3 و یا 4 مؤسسه انتشاراتی هستیم. انتشاراتی هایی مانند یاز ، حسینی، کتاب واژه و فرسار.
مسئله ای که جای تأمل دارد و باید مسئولان فرهنگی استان چاره ای بیاندیشند و آسیب شناسی کنند که چرا از تعداد کل ناشران استانی قریب به 90 تا 95 درصد آن در سطح استان غیرفعال هستند.
نبود تعاونی ناشران معضلی غیر قابل حل
نبود تعاونی ناشران آذربایجان غربی از دیگر معضلات است که ناشران اندک شمار فعال از سالها پیش خواهان فعال شدن آن هستند. اما مسئولان ارشاد قصد ندارند آن را به حالت فعال در بیاورند.
سالهای طولانی است که این تعاونی در اختیار یکی از ناشران غیرفعال می باشد که چندین سال است از امور کتاب فاصله گرفته و به کارهای دیگر می پردازد که البته باید به وی حق داد که کتاب و نشر آن دیگر محل خوبی برای درآمد نیست.
مسئله ای که مسئولان امور کتاب پیگیر آن نیستند و یا در هنگام پیگیری و قبل از تشکیل تعاونی و انتخاب اعضاء آن ادعای اخذ هزینه توسط متولیان تشکیل تعاونی پیش کشیده می شود.
عدم وجود نمایشگاههایی برای عرضه کتاب، دلسردی نویسندگان و مؤلفان استانی را در پی دارد
تعطیلی نمایشگاههای سراسری و نبود نمایشگاههای دائمی برای فروش کتاب ناشران و نویسندگان از دیگر معضلات مبحث کتاب در استان است.
همه در آرزوی روزی هستند که به مانند سایر استانها، آذربایجان غربی نیز نمایشگاههای سراسری کتاب با بازه زمانی ثابت در طول سال داشته باشد و همچنین مکانی دائمی برای عرضه کتابهای جدید چاپ شده موجود نیست.
در بسیاری از موارد دیده می شود که کتابهای چاپ شده مؤلفان و نویسندگان استانی سالها به علت نبود سیستم جامع پخش کتاب در آذربایجان غربی در کنج خانه ها خاک می خورد و قلم آنها را دلسرد از ادامه فعالیت می کند.
همچنین گرانی خدمات چاپ در استان، بسیاری از نویسندگان را از چاپ کتابهایشان بازمی دارد که ضروری است نهادهای فرهنگی برای کتابهایی که برای جامعه امروزی لازم و ضروری است بسته های حمایتی در جهت کمک به نشر و چاپ آنها اختصاص دهند.
با این شرایط دیگر نیازی به فعالیتهای ناشران غیرفعال دیده نمی شود. چرا که اغلب آنها با دیدن شرایط موجود دیگر جرأت فعالیت در فضای پرخطر نشر و چاپ آذربایجان غربی را ندارند.
اما در این بین باید مسئولان ارشاد نیز دلخوش به وجود ناشرانی که غیرفعال هستند و فقط آمار این استان را بالا می برند نباشند. چرا که عملا همانطور که قبل از این نیز گفته شد اندک شمار ناشرانی مانند یاز، حسینی، کتاب واژه و فرسار هستند که فعالیت دارند.
گرانی خدمات و نبود امکانات پس از چاپ مهمترین مشکل استان
حجت الاسلام محمد باقر کریمی گفت: آذربایجان غربی از لحاظ امکانات چاپی و صنعت چاپ جزء چهار استان برتر کشور است.
وی با اشاره به فعالیت 107 ناشر در آذربایجان غربی اظهار کرد: از این تعداد نزدیک به 74 انتشاراتی فعال هستند که از بیشترشان در مرکز استان و تعدادی نیز در شهرستانهای میاندوآب، خوی و مهاباد فعالیت دارند.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی افزود: طبق اعلام وزارت ارشاد ناشرانی که حداقل 7 جلد کتاب در طول سال منتشر کنند فعال به حساب می آیند.
وی ادامه داد: گرانی خدمات چاپ و نبود امکانات پس از چاپ در آذربایجان غربی یکی از علل روی آوردن مؤلفان و نویسندگان استانی به ناشران شهرهایی مانند تهران و قم است.
به گفته کریمی باید نویسندگان، دستگاهها ، نهادها و صنعتگران آذربایجان غربی به ناشران و چاپخانه های استان اعتماد کنند چرا که با این کار موجب رونق صنعت چاپ و نشر استان می شوند.
وی درخصوص انتقاداتی که درباره نبود نمایشگاههای استانی و همچنین فعال نبودن برخی از ناشران در برگزاری اینگونه نمایشگاهها گفت: این کار مربوط به تعاونی ناشران آذربایجان غربی است که هیچگونه ارتباطی با اداره ارشاد ندارد و ناشران می توانند مشکلات خود را از آن طریق پیگیر شوند.
تخصیص 80 میلیون تومان برای خرید کتابهای چاپ شده در استان/ ضرورت حمایت شهرداری ها از کتاب
مدیرکل ارشاد اسلامی استان درباره نحوه حمایت از چاپ کتاب افزود: این اداره اقدام به خرید تعدادی از کتابهای چاپ شده توسط ناشران استانی می کند که امسال مبلغ 80 میلیون تومان برای این کار تخصیص یافته است.
کریمی با مورد انتقاد قرار دادن سیستم پخش کتاب در استان ،تصریح کرد: این موضوع از وظایف تعاونی ناشران استان است و در مسائل مربوط به کتاب نیز فقط اداره ارشاد مسئول نیست بلکه دیگر ادارات و نهادهای فرهنگی مانند شهرداری ها نیز باید از مسائل مربوط به کتاب حمایت کنند.
یک نکته مهم در سخنان مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی!
طبق مصاحبه ای که با مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی انجام گرفت پی به فعال بودن 74 ناشر از ناشران استانی برده شد و همچنین وی اعلام کرد که طبق اعلام وزارت ارشاد هر ناشر با انتشار حداقل 7 کتاب می تواند در زمره انتشاراتی های فعال قرار گیرد.
با این حساب 74 را در 7 ضرب کرده و عدد 518 به دست آمد. در حالی که طبق اعلام حجت الاسلام کریمی تعداد کتابهای انتشار یافته از ابتدای سال تا کنون 108 عنوان است.
از این جهت در خوشبینانه ترین حالت و با تقسیم 108 بر 7 عدد 15 ناشر به دست می آید که تنها از 107 ناشر 15 ناشر فعال هستند. آن هم فقط در صورتی که تعداد کتاب بین ناشران مساوی تقسیم شود.
این در حالی است که طبق تحقیقات به عمل آمده ،معلوم شد که امسال بیشتر از تعداد اعلامی،کتاب منتشر شده است.
