چاه های غیرمجاز؛ غارتگر آبهای زیرزمینی

استان همدان با بحران کم آبی روبروست و حفر چاه های غیرمجاز برای مصرف کشاورزی این مشکل را دو چندان کرده، حال آنکه انسداد این چاه ها راه حلی برای نجات دشتهای همدان از تبدیل شدن به بیابان است.

به گزارش  مهر، در سال ۹۳، سال کم بارشی را پشت سر گذاشته به طوریکه بارندگی در این استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته به شدت کاهش دارد و حتی به گفته کارشناسان هواشناسی کاهش بارندگی در استان همدان در طول ۴۰ سال اخیر بی سابقه بوده است.

شهر همدان جزو ۱۱ شهر تنش آبی کشور معرفی شده و افت شدید آب های زیر زمینی، خشکی دشت ها و خشک شدن چاه های آب در مناطق مختلف استان همدان از جمله مواردی است که در اثر بحران آب به وجود آمده است.

یکی از دلایل مهم افت آب های زیر زمینی در استان همدان برداشت بی رویه و بیش از اندازه از آب های زیر زمینی برای آبیاری زمین های کشاورزی بوده که متاسفانه عده ای از کشاورزان برای آبیاری زمین های کشاورزی خود بدون توجه به بحران آب در استان همدان اقدام به حفر چاه می کنند که این موضوع باعث کاهش شدید منابع آبی در استان شده است.

از سویی کشت محصولات پر آب بری چون سیب زمینی، یونجه و گوجه فرهنگی در استان همدان مصرف آب در حوزه کشاورزی را بیشتر کرده است که برای جلوگیری از برداشت بی رویه آب از منابع زیر زمینی شرکت آب منطقه ای استان همدان اقدام به انسداد چاه های غیر مجاز در استان همدان کرده است.

چاه آب

در همین زمینه مدیر عامل شرکت آب منطقه ای همدان در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: یکی از اهداف اصلی این شرکت جلوگیری از حفر چاه های غیر مجاز و انسداد چاه های غیر مجاز در راستای حفظ آب های زیر زمینی استان همدان است.

برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی برای مصارف کشاورزی موجب افت شدید آب های زیر زمینی در استان همدان شده است

مرتضی عزالدین در ادامه سخنانش با تاکید بر اینکه برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی برای مصارف کشاورزی موجب افت شدید آب های زیر زمینی در استان همدان شده است، ابراز داشت: در شش ماه نخست سال جاری ۱۵۳ حلقه چاه غیر مجاز مسدود شد که با انسداد این چاه ها ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب در مصرف آب های زیر زمینی صرفه جویی شده است.

وی با بیان اینکه عمق انسداد چاه ها در شش ماه نخست سال جاری پنج کیلومتر و ۵۰۰ هزار متر بوده است، بیان داشت: انسداد چاه های غیر مجاز در شش ماه دوم سال جاری ادامه یافت و در شش ماه دوم سال نیز ۴۹۵ حلقه چاه غیر مجاز مسدود شد.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای همدان ادامه داد: در شش ماه دوم سال نیز با انسداد ۴۹۵ حلقه چاه، ۶۶ میلیون و ۵۰۰ هزارمتر مکعب در مصرف آب صرفه جویی شد.

عزالدین وضعیت آب استان همدان را بحرانی عنوان کرد و ابراز داشت: در راستای کاهش مصرف بی رویه آب از منابع زیر زمینی شرکت آب منطقه ای همدان در سال جاری در مجموع ۶۴۸ حلقه چاه غیر مجاز را مسدود کرد که با انسداد این تعداد چاه ۸۰ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی شد.

وی هزینه انسداد چاه ها را ۵۰۰ میلیون تومان اعلام کرد و گفت: این هزینه با توجه به مقدار صرفه جویی که در مصرف آب شده است بسیار با صرفه تر از هزینه ساخت یک سد برای جلوگیری از هدر رفت آب است.

خشکسالی دریاچه پریشان

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای همدان حجم آب سد اکباتان را پنج میلیون و ۷۰۰ هزار متر مکعب عنوان کرد و افزود: این مقدار آب موجود در سد در حالی است که متاسفانه تنها ۱۷ درصد سد، پر است.

عزالدین با بیان اینکه ۸۱۰ لیتر در ثانیه آب وارد سد می شود، اظهار داشت: میزان خروجی آب از سد ۸۳۰ لیتر در ثانیه بوده که از ابتدای سال آبی تا کنون هفت میلیون و ۱۰۰ هزار متر مکعب آب وارد سد شده است.

وی با بیان اینکه برای آب شرب همدان ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب آب از سد برداشت شده است، عنوان داشت: صرفه جویی در مصرف آب و مدیریت مصرف آب موضوعی است که برای مقابله با بحران آب ضروری است.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای همدان با تاکید بر اینکه بیشترین حجم مصرفی آب در استان همدان مربوط به بخش کشاورزی است، بیان کرد: برای جلوگیری از برداشت بی رویه آب از منابع زیر زمینی شرکت آب منطقه ای در سال آینده نیز انسداد چاه های غیر مجاز را در دستور کار خود قرار داده است و به جد این موضوع را پیگیری می کند.

عزالدین در ادامه گفت: کشاورزان باید از کشت در اراضی کشاورزی که تحت شرب چاه های غیر مجاز است خود داری کنند چرا که کشت در این مناطق ممنوع است و چاه های غیر مجاز در اولین فرصت مسدود خواهد شد.

در سال آینده کشت در اراضی که تحت شرب چاه های غیر مجاز هستند ممنوع بوده و با آن برخورد می شود

وی عنوان کرد: در سال جاری به کشاورزانی که از چاه های غیر مجاز زمین های خود را آبیاری می کردند مهلت داده شد تا بعد از کشت چاه ها مسدود شود اما در سال آینده کشت در اراضی که تحت شرب چاه های غیر مجاز هستند ممنوع بوده و با آن برخورد می شود و در صورت کشت به ضرر کشاورز خواهد بود.

در همین رابطه معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: یک سری از چاه ها قبل از سال ۱۳۸۵ حفر شدند و در سال ۱۳۸۹ قانونی تصویب شد که به این چاه ها پروانه و مجوز داده شود که براین اساس این چاه ها حتی اگر پروانه نداشته باشند قانونی هستند.

کم آبی سد اکباتان همدان

منصور ستوده با بیان اینکه سه هزار و ۵۰۰ حلقه چاه فاقد پروانه بهره برداری اما قانونی در استان همدان وجود دارد، افزود: مالکان این چاه ها برای دریافت پروانه از طریق دفاتر پیشخوان اقدام کردند.

وی با تاکید بر اینکه در دشتهای ممنوعه استان همدان هیچ گونه مجوز حفر چاه صادر نمی شود، بیان داشت: بعد از سال ۱۳۸۵ قانون گذار به حفر هیچ چاهی مجوز نمی دهد.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای همدان ادامه داد: تاکنون هزار حلقه چاه غیر مجاز در استان همدان شناسایی شده و با توجه به اعتبارات ملی و استانی تعلق گرفته در این حوزه از ابتدای سال تاکنون ۶۴۸ حلقه چاه در استان همدان پر شده است.

ستوده با اشاره به بحران آب در استان همدان و کاهش شدید منابع آبی در استان همدان اظهار داشت: در مورد کاهش آب در استان همدان چند موضوع دخیل است که یکی از آنها حفر چاه های غیر مجاز برای کشاورزی است.

وی ادامه داد: بیلان منفی دشت های استان همدان ۲۳۰ میلیون متر مکعب بوده به طوریکه کسری مخزن ۲۳۰ میلیون متر مکعب است.

برای چاه های مجاز کارت هوشمند صادر شده تا بر اساس پروانه بهره برداری از آن برداشت شودمعاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای همدان اظهار داشت: برای چاه های مجاز کارت هوشمند صادر شده است تا بر اساس پروانه بهره برداری از آن برداشت شود.

ستوده ابراز داشت: اگر چاه های مجاز هم اضافه برداشت کنند با مالکان برخورد شده و برق آنها قطع می شود.

وی با بیان اینکه ۱۶ هزار حلقه چاه مجاز در استان همدان وجود دارد، ابراز داشت: از این تعداد ۱۰ هزار حلقه چاه آب کشاورزی و مابقی چاه های آب شرب و صنعتی است.

سيب زميني

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای همدان در مورد کاهش شدید منابع آب زیر زمینی استان همدان نیز گفت: برداشت آب از چاه های غیر مجاز و چاه های مجاز و خشکسالی هایی که در سال های اخیر اتفاق افتاده باعث شده که منابع تجدید پذیر استان همدان کاهش یابد.

ستوده با اشاره به اینکه عواملی چون توسعه استان، افزایش جمعیت و توسعه کشاورزی از دلایل کاهش منابع آب زیر زمینی است، افزود: متاسفانه مصرف آب زیر زمینی بیشتر از تولید آب در استان همدان است.

وی با اشاره به اینکه هفت دشت مستقل در استان همدان وجود دارد، عنوان داشت: در مجموع ۱۳ دشت در استان همدان وجود دارد که همه آنها ممنوعه است.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای همدان با بیان اینکه دشت های مرزی استان همدان نیز جزو دشت های ممنوعه است، اظهار داشت: دشت کبودرآهنگ ممنوعه بحرانی است و هیچ گونه مجوزی برای حفر چاه صادر نمی شود.

ستوده در این مورد بیان داشت: تنها در دشت ها ممکن است بنابر نیاز برای چاه آب شرب و صنعتی با ظزفیت ۲۵ میلیون متر مکعب برداشت آب مجوز صادر شود.

ستوده در ادامه سخنانش ابراز داشت: در مجموع بخش عمده آب استان همدان در کشاورزی مصرف می شود که با سیستم آبیاری سنتی است و مصرف بالایی دارد.

وی بیان داشت: تغییر الگوی کشت، تجهیز سیستم آبیاری کشاورزی به آبیاری نوین و کشت گلخانه ای از جمله اقداماتی است که باید انجام شود.