احسان علیخانی در قاب چهاردهم "ماه عسل" به گفتگو با هکر 20 ساله‌ای نشست که کنجکاوی‌هایش برایش دردسرساز شد.
احسان علیخانی در آغاز قاب چهاردهم "ماه عسل" با اشاره به برنامه روز قبل گفت: ماجرای امید به زندگی ماجرایی است که هر روز به آن فکر می‌کنیم این در حالی است که بعضی از ما مدام در طول شبانه روز نسبت به هرآنچه در پیرامون‌مان اتفاق می‌افتد نق می‌زنیم و هرگز قراری نداریم که خودمان را سازگار کنیم و یا تطبیق بدهیم. اینکه ما ایده‌آل فکر می‌کنیم و آرمان‌گرا هستیم و به دنبال آرمان‌شهر می‌گردیم، فوق‌العاده است. اما این که هر ثانیه منتظر کسی باشیم که ما را کشف کند، دست‌مان را بگیرد و موقعیتی را برای ما خلق کند، قطعا فرصت‌ها را برای ساختن آینده‌مان از دست خواهیم داد. وی افزود: در برنامه دیروز یک پدربزرگ 100 ساله و مادربزرگ 88 ساله مهمان ما بودند که حتی برای آینده و زندگی‌شان افق دارند و برنامه ریزی می‌کنند و منتظر کسی نیستند و کار خودشان را می‌کنند. این موضوع به اندازه یک تلنگر می‌تواند برای همه ما جذاب باشد که بسیاری از ما در اوج دوران قوت و دوام، ماجرا را خیلی ساده می‌گیریم و فقط به دنبال آدم‌ها می‌گردیم تا برای ما کاری کنند. در شرایطی که اگر حال خودمان خوب نشود حال خوبی را نمی‌توانیم به دیگران منتقل کنیم و این حرف درستی است که قرار نیست فردای خوب بیاید، فردای خوب را باید بسازیم.
کنجکاوی‌های دردسرساز شایان
احسان علیخانی با اشاره به موضوعی که مورد بحث و جالب توجه جوانان است از شایان دعوت کرد تا به صحنه "ماه عسل" وارد شود و راجع به موضوعی که کمتر کسی حاضر به صحبت راجع به آن است به گفتگو بنشیند. شایان اهل اهواز است و از آلودگی و گرد و غبار شهر اهواز در اوج گرما سخن گفت و باعث شد احسان علیخانی بار دیگر از موضوع گرد و غبار و احوال مردم اهواز و استان‌های غربی کشور در این شرایط یاد کند. شایان تنها فرزند پسر خانواده، پدرش راننده تاکسی و مادرش خانه‌دار است. او خود را این گونه معرفی کرد: در کودکی خیلی شیطنت می‌کردم و صفت بارزم فضولی و کنجکاوی بود. اما در خانه فردی کاملا آرام و ساکت و بیرون از خانه پر جنب و جوش و پرهیاهو هستم. چون در خانه تمام وقت خود را داخل خانه و پای کامپیوتر می‌گذرانم و به این وضع عادت کردم..
علاقه‌ای که دردسرساز شد
شایان افزود: پیش از خرید کامپیوتر تمام وقت و پول خود را هزینه رفتن به کافی‌نت می‌کردم. تحقق تمام رؤیاهای خود را در اینترنت می‌دیدم و به همین خاطر از پدرم خواستم که برای من کامپیوتر بگیرد. فعالیت کاری من از دوم دبیرستان آغاز شد و کماکان به درس هیچ اهمیتی نمی‌دادم. پیش از آنکه بتوانم دیپلم بگیرم، دستگیر شدم و به دیپلم نرسیدم. علیخانی پرسید: دانش کار با نرم‌افزار، طراحی و اینترنت را از کسی یاد می‌گرفتی یا دانش خودت بود؟ شایان اظهار داشت: اصلا به این فکر نمی‌کردم که باید کسی به من یاد بدهد، بیشتر دوست داشتم خودم یاد بگیرم. اگر واقعا فرد چیزی را بخواهد می‌تواند یاد بگیرد، مخصوصا در اینترنت هر چیزی که می‌خواستم پیدا می‌کردم و فرا می‌گرفتم. با جستجو تفاوت بین نسخه‌های قدیم و جدید را یدا می‌کردم و خودم را به روز می‌کردم. در انجمن‌ها رفت و آمد می‌کردم و تلاش می‌کردم تا هر روز بیشتر بیاموزم و بتوانم کاری کنم. تا این که بعد از یک سال به کسب درآمد از اینترنت مشغول شدم و کار و تفریحم محدود به کار با کامپیوتر و اینترنت شد.
گستره کنجکاوی؛ از تغییر جهان تا نابودی خود
علیخانی از شایان پرسید: کار تو چیست و تو را با چه عنوانی صدا می‌کنند؟ شایان پاسخ داد: به این کار هک می‌گویند و کسی که هک را انجام می‌دهد هکر صدا می‌زنند. پس از پخش آیتم قهرمان من شایان در پاسخ به سؤال علیخانی که پرسید: قهرمان زندگی تو کیست اذعان داشت: قهرمان زندگی من پدرم است. کسی که در هوای گرم اهواز از راه رانندگی و با سختی مخارج فرزندانش را تأمین کرده، ببیند فرزندش چنین اشتباهی کرده و باز هم پشتش بایستد و فرزندش را طرد نکند. که اگر این‌طور بود معلوم نبود من الان کجا بودم. همیشه درک کرد که اشتباه من از سر عاقلی نبود بلکه کنجکاوی بیش از حد کار دستم داد. وی افزود: ابتدای هر موضوعی با کنجکاوی مثبت یا منفی شروع می‌شود. نیوتن زیر درخت نشست، سیب افتاد، کنجکاو شد و جهان را تغییر داد، یک نفر هم ممکن است با کنجکاوی در خصوص چگونگی مصرف مواد معتاد بشود، اما این کجا و آن کجا؟ علیخانی پرسید: تو جزو کدام دسته‌ای؟ شایان بیان کرد: تا قبل از این که این کار را بکنم جزو دسته نیوتن بودم اما بعد از آن جزو دسته دوم شدم.
هک و فروش ایمیل‌های قدیمی
احسان علیخانی در ادامه پرسید: اولین باری در سن 16 سالگی چه چیزی را هک کردی؟ شایان اظهار داشت: اولین بار بدون هیچ پیش زمینه‌ای و صرفا به جهت پیدا کردن رمز عبور ایمیل کسی که با او رابطه خوبی نداشتم تصمیم به هک ایمیل گرفتم. خیلی تحقیق کردم و در نهایت این کار را انجام ندادم اما همین تصمیم باعث شد هک کردن را یاد بگیرم و در این زمینه پیشرفت کنم. وی گفت: اولین بار ایمیل‌های غیرفعال قدیمی که حداقل مربوط به 20 سال پیش و متعلق به کاربران غیر ایرانی بود را هک کردم. هر روز که ایمیل‌های بیشتری را به دست می‌آوردم احساس غرور بیشتری می‌کردم اما این موضوع را نه با خانواده و نه دوستانم مطرح نمی‌کردم. با ایمیل شروع کردم و خیلی چیزها را یاد گرفتم. چون امنیت ایمیل بالا است و وقتی به ایمیل کسی دست پیدا کنید به بسیاری از اطلاعات او راه پیدا می‌کنید. درآمدم از طریق فروش ایمیل فقط به اندازه تأمین پول توجیبی بود.
سوء استفاده از دانش اندک مردم
شایان بیان کرد: بعد از جمع شدن و کسادی بازار ایمیل در اواسط سال 91 تصمیم گرفتم به دنبال کار دیگری بروم. اول به سراغ اینترنت رفتم و به دنبال راه‌های درآمدزایی از این طریق جستجو کردم. تصمیم گرفتم یک سایت راه بیاندازم و برای درآمدزایی و ایجاد شغل نیاز به سرمایه داشتم. با یکی از آشنایانم برای یادگیری یک مهارت مشغول به کار برق ساختمان شدم، تا اوایل سال 92 کار می‌کردم که خبر خالی کردن حساب‌های مرد توسط یک هکر را از اخبار شنیدم. با شنیدن این خبر گفتم: کار ساده‌ای است و من هم اگر بخواهم می‌توانم. همین موضوع باعث شد برای محک زدن توانایی‌ام در این زمینه، کارم را رها کردم. از طریق سایتی که راه انداخته بودم پولی پس‌انداز کرده بودم و ظرف مدت 4 روز همه چیز حتی اطلاعات حساب مردم را فراهم کردم و فقط کافی بود تا اراده کنم. وی در خصوص به دست آوردن اطلاعات حساب افراد گفت: به دلیل ضعف و دانش اندک مردم در زمینه کار در فضای مجازی و شناخت ناکافی نسبت به سایت‌های مختلف و صفحات بانک به دست آوردن اطلاعات حساب آنها کار سختی نبود. به خصوص آنکه مردم شماره رمز کارت خود را در اختیار افراد غریبه می‌گذارند و یا به هنگام ورود به صفحات بانک در فضای مجازی از صحت صفحات اطمینان پیدا نمی‌کنند.
برداشت‌های تلخ از حساب‌های مردم
علیخانی پرسید: چگونه شماره کارت‌ها را به دست آوردی شایان گفت: از طریق روش‌های خاص مثل صفحات بانک تقلبی و ... و مردم باید مطمئن باشند که محتوای فایلی که از کسی دریافت می‌کنند همان چیزی باشد که می‌خواهند. وی در پاسخ به سؤال علیخانی که پرسید چطور خودت را قانع کردی که از حساب مردم پول برداری اظهار کرد: اوایل فقط اطلاعات حساب مردم را ذخیره می‌کردم و کارکرد حساب‌شان را چک می‌کردم. بعد از یک ماه با انبوهی این اطلاعات مواجه شدم. هنوز به فکر خالی کردن حساب‌شان نبودم و بیشتر کنجکاو بودم که این پول‌ها از کجا به دست می‌آید و صرف چه چیزی می‌شود. مقایسه و تقریبا گاهی حسادت می‌کردم. احسان علیخانی گفت: همیشه برداشت‌هایت تلخ بوده، تصور کن پسری بعد از فوت پدرش به ارث زیادی رسیده، یا کسی با یک ایده خلاقانه و استفاده از آن در مسیر درست به پول خوبی دست یافته، هیچ وقت به این گزینه‌ها فکر کردی یا چون این افراد پول داشتند ناراحت بودی؟ شایان پاسخ داد: ناراحت نبودم، چون می‌توانستم با این پول‌ها خیلی کار کنم و آنها را اذیت کنم اما این کار را نکردم.
اولین هک برای خرید مودم
شایان ماجرای اولین برداشت را این گونه تعریف کرد: همیشه اولین بار برای انجام هر کاری سخت است. اولین بار مودم اینترنت خراب شد و به 170 هزار تومان پول لازم داشتم و می‌توانستم از پدرم بگیرم اما دلم می‌خواست این کار را امتحان کنم. تصمیم گرفتم با حرکت دادن موس یک حساب را به طور اتفاقی انتخاب کنم. این کار راه را برایم بازکرد اما همچنان سخت بود. بدی اینترنت این است که فکر می‌کنی همه چیز مجازی است، من در دنیای واقعی حاضر به سرقت کردن اموال دیگران نیستم و دید انسان در دنیای واقعی متفاوت است. اسمی برای این کار انتخاب نکرده بودم اما با توجه به سن کمی که داشتم اطلاعات حساب افراد و پولی که از حساب آنها برداشته بودم یادداشت کرده بودم تا در آینده پول آنها را برگردانم که دستگیر شدم و به آنجا نرسید. وی تأکید کرد: از حساب 50 نفر پول برداشت کردم، اما در دنیای واقعی هیچ وقت حاضر به انجام این کار نبودم.
حضور یک شاکی که از شکایت صرف نظر کرد
در بخش بعدی احسان علیخانی از آقای ابراهیم‌زاده اولین شاکی شایان و اولین کسی که رضایت داد دعوت کرد تا وارد قاب "ماه عسل" بشود. ابراهیم‌زاده که در جنوب کشور معلم است گفت: با پیامک بانک متوجه شدم که 170 هزار تومان پول از حسابم برداشت شد. علیخانی پرسید: چرا به سرعت شایان را بخشیدید؟ وی پاسخ داشت: پول را به سرعت واریز کردند و بعد از 3 ماه برای رضایت آمدند. من توقع یک موجود عجیب و غریب را داشتم، از کلاس بیرون آمدم و شایان را به همراه دامادشان دیدم و آن زمان خیلی کوچک‌تر از الان بود و انتظار دیدن یک پسر 17 ساله را نداشتم و باعث شد او را ببخشم.
پرونده سنگین و کلی شاکی دستگیر شده
شایان اذعان داشت: اگر فکر نمی‌کردم دستگیر بشوم یا به حقیقت کاری که انجام می‌دهم آگاه بودم اصلا به دنبال این کار نمی‌رفتم. بی‌تجربه بودم و به پیامدهای این کار آگاه نبودم. علیخانی بیان کرد: تو با یک پرونده سنگین و کلی شاکی دستگیر شدی و مجبور شدی که رضایت همه را جلب کنی و اینجا به جای رابین هود تبدیل به مارکوپولو شدی و باید به کل ایران برای گرفتن رضایت شاکیان سفر می‌کردی. شایان اظهار کرد: دقیقا بدترین دوران زندگی‌ام از همان زمانی شروع شد که فهمیدم بهتر از من هم هست و دستگیر شدم. وی در پاسخ به سؤال علیخانی گفت: از من بهتر یعنی پلیس آگاهی که توانست مچم را بگیرد، پیدا و دست‌گیرم کرد. اگر من زمان محدودی را به این کار اختصاص دادم آنها کارشان این است. وی افزود: اینترنت فضایی کاملا باز است، حساب‌ها از شهرهای مختلف استان‌های کشور بود و من بارها به نقاط مختلف کشور به جهت محاکمه، گرفتن رضایت و پرداخت خسارت سفر کردم و هزینه زیادی پرداختم. شایان اعلام کرد: من محکوم به 8 سال زندان هستم و در حال حاضر با وصیغه آزاد هستم. یک نفر از طریق کسب درآمد حلال پیشرفت می‌کند، یکی هم مثل من، پول درآوردم اما نه تنها هیچ تغییری در زندگی‌ام ایجاد نشد بلکه صندوقچه‌ای پر از پشیمانی برایم باقی ماند.
شایان تقاضای بخشش دارد
احسان علیخانی در پایان پرسید: چرا از این همه نبوغ و استعداد در این زمینه استفاده کردی؟ وی پاسخ داد: اگر آگاهی داشتم که می‌توان از طریق این مهارت در مسیری درست استفاده کنم و می‌توانم در جهت بالابردن امنیت از این طریق استفاده کنم قطعا به سمت خلاف نمی‌رفتم. اما من گزینه دیگری نداشتم. علیخانی تأکید کرد: در بدی کار شایان تردیدی نیست اما افرادی مثل او استعداد، نبوغ و خلاقیت دارند و نابغه‌اند اما کاش بتوان در یک مسیر دیگر از آنها استفاده کرد. کاش در آموزش و پرورش کشف بشوند و خانواده‌ها بفهمند مسیر واقعی‌شان چیست و به آنها فرصت داده بشود. شایان به هکرهایی مانند خود گفت: این کار عاقبت ندارد و حتی اگر دستگیر نشوید عذاب وجدان رهایتان نخواهد کرد. من راهی ندارم و باید 8 سال از بهترین روزهای عمرم را در زندان بگذرانم و تا همین الان هم سختی‌های زیادی کشیدم مگر اینکه دیگران هم مثل آقای ابراهیم‌زاده من را درک کنند چون در سن 16 سالگی این کار را کردم.
