تابناک رضوی: در شرایط فعلی جامعه و ضرورت بالندگی هر چه بیشتر انقلاب اسلامی و جامعه دینی و از طرفی در مسیر حرکت به سمت برپایی تمدن نوین اسلامی ، ترویج و ارتقای فرهنگ کتاب و کتابخوانی ضرورتی انکار ناپذیر می باشد همانگونه که مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در اهمیت این موضوع در بیاناتی ارزشمند می فرمایند :
امروز كتابخوانى و علم آموزى، نه تنها يك وظيفه ى ملى، كه يك واجب دينى است؛
در جامعه ى اسلامى، كتابخوانى بايد همگانى و فراگير شود؛
باید به حوزه رسانه و پیام ، در موضوع کتاب و کتابخوانی با اهداف اطلاع رسانی، آگاهی بخشی و فرهنگ سازی توجه ویژه نمود و در جهت نهادینه سازی فرهنگ کتابخوانی گام های موثری با رویکرد فرهنگی برداشت . در خصوص رسانه و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی تحقق اهداف ذیل می تواند مد نظر باشد :
- عنصر مهم در فرهنگ سازی آگاهی بخشی به مخاطبان می باشد. لذا از ظرفیت رسانه جهت ارتقا آگاهی های مردم نسبت به ضرورت و اهمیت کتاب و کتابخوانی استفاده گردد.
- از نکات مهم استفاده از رسانه در این مبحث، ارائه تصویر شایسته از نتایج و آثار مفید و موثر توجه به کتاب و کتابخوانی می باشد ، که در تشویق ، همراهی و علاقمندی مخاطبین در این فرآیند بسیار مهم خواهد بود .
- در حوزه آسیب های اجتماعی ، باید تبیین نمود که دوری از کتاب و کتابخوانی می تواند یکی از علل بروز یا تشدید برخی آسیب های اجتماعی باشد . لذا باید نسبت به معرفی نقش مهم کتاب و کتابخوانی به عنوان یک ظرفیت فرهنگی و اجتماعی در پیشگیری و کاهش این آسیب ها بهره برداری تبلیغی و رسانه ای نمود .
- تبیین جایگاه کتاب در فرهنگ اسلامی – ایرانی و از طرفی ترسیم جایگاه دانش و آگاهی، مطالعه و آموختن و به روز بودن در دین مبین اسلام و فرهنگ ایرانی به عنوان یک آموزه فراگیر و اساسی
- با تقویت حوزه کتاب و کتابخوانی در موضوع سبک زندگی ایرانی اسلامی ، می توان از این ظرفیت ارزشمند فرهنگی استفاده نمود . برای این مهم باید از ظرفیت اندیشمندان و نخبگان جامعه استفاده بهینه نمود .
- توجه به سرمایه های اجتماعی از جمله سرمایه جوانان و خانواده در حوزه فرهنگ سازی و افزایش فرهنگ کتاب و کتابخوانی بسیار مهم می باشد .
- برای کسب نتایج مطلوب در موضوع ترویج فرهنگ کتابخوانی ، مخاطب کودک و نوجوان از اهمیت خاصی بویژه برای اهداف بلند مدت برخوردار می باشد .
- بررسی و بومی سازی تجربیات سایر کشورها و نهادهای بین المللی نیز در توسعه فرهنگ کتابخوانی قابل بهره برداری می باشد .
- توجه و بهره برداری از فناوری های نوین در عرصه کتابخوانی و همچنین استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نیز برای ارتقای فرهنگ کتابخوانی مهم می باشد.
- البته رسانه در این موضوع می بایست ایفای نقش آگاهانه و هوشمندانه داشته باشد تا مخاطبین در مسیر این فرهنگ سازی ، به سمت کتاب های نامناسب و با محتوای مخرب و ضد ارزشی و ضد فرهنگی سوق پیدا نکنند .
▪از راهکارها و مصادیق عملی اقدامات رسانه ای در ترویج و تقویت فرهنگ کتابخوانی در جامعه می توان موارد ذیل را پیشنهاد نمود :
- معرفی کتب ارزشمند و فاخری که رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) بر آنها تاکید داشته و یا بر آن ها تقریر نوشته اند.
- تولید و پخش برنامه های کوتاه رادیویی و تلویزیونی خوانش کتاب (به ویژه توسط چهره های شاخص و محبوب مردمی همچون هنرمندان، شعرا، ورزشکاران، روحانیون و ...).
- این موضوع فرصت مناسبی خواهد بود جهت استفاده از ظرفیت معرفی کتاب برای ترویج و پاسداشت زبان و ادب فارسی
- تولید نماهنگ و ترانه هایی جذاب با مضمون کتاب و ترویج کتابخوانی بویژه جهت مخاطب کودک و نوجوان
- تعیین و ترویج شعار در موضوع کتابخوانی همچون «بهترین هدیه، کتاب است».
- پوشش رسانه ای جلسات معرفی ، نقد و بررسی کتاب و سایر مراسم با این موضوع و از طرفی تهیه گزارش های مستند و خبری با هدف نقد و بررسی وضعیت کتاب و کتاب خوانی در جامعه
- تولید مسابقه های متنوع با هدف معرفی محتوای کتاب های ماندگار در قالب مشاعره و ...
- و تعامل و مشارکت مجموعه های فعال در حوزه کتاب و کتابخوانی و رسانه در برگزاری مسابقات کتاب خوانی و معرفی و تجلیل از نفرات برتر.
- ترویج فرهنگ وقف/ نذر کتاب در جامعه و همچنین معرفی ناشران برجسته استانی در رسانه
- بهره برداری از نویسندگان جوان و توانمند و صاحب فکر در حوزه کتاب و کتابخوانی جهت نویسندگی برنامه های مختلف رادیویی و تلویزیونی با هدف تشویق و ترغیب عموم جامعه و به ویژه نسل نوجوان و جوان در ترویج فرهنگ کتاب خوانی.
- معرفی شیوه های نو در دسترسی و مطالعه کتاب (همچون کتاب های صوتی و یا اینترنتی) در برنامه های رسانه ها از جمله در صدا و سیما.
- آسیب شناسی و مطالبه گری در خصوص مشکلات و درخواست های مردم در مورد امکانات و منابع کتابخانه ای در شهرها و روستاها توسط اصحاب رسانه
- معرفی کودکان و نوجوانان کتاب خوان در رسانه ها بویژه در برنامه های رادیویی و تلویزیونی کودک و نوجوان .
- تحلیل و بررسی علل عدم تمایل نوجوانان و جوانان به مطالعه و کتاب خوانی و ارائه پاسخ و پیشنهادات موثر با بهره برداری از نخبگان و صاحبنظران در قالب پرسش و پاسخ صمیمی .
- معرفی و اطلاع رسانی موفقیت های ناشران ایرانی در مجامع بین المللی و اقبال ناشران خارجی به ترجمه و نشر آثار فاخر ایرانی.
- تخصیص بخش ثابت معرفی کتاب در رسانه های مختلف در زمینه های متنوع معارفی، علمی، اقتصادی، خانواده و ...
- معرفی مادران اهل مطالعه و مأنوس با کتاب در برنامه ها به ویژه در برنامه خانواده و تبیین نقش مثبت این مادران در تربیت موفق و کار آمد در جامعه . و از طرفی بازنمایی موفقیت های فردی و رابطه آن با کتاب و کتاب خوانی .
- برگزاری مسابقه های کتاب خوانی در متاسبتهای مختلف ملی و مذهبی
- راه اندازی پویش در فضای مجازی با عناوینی همچون "ما کتاب خوانیم"، " من و کتابم" و ... به منظور جذب تعامل مخاطبین در ترویج فرهنگ کتابخوانی .
- نهادینه سازی فرهنگ کتاب به عنوان نیازی واجب در زندگی روزانه و پرهیز از معرفی جانشین برای کتاب و کتابخوانی .
- همچنین با توجه به بحران و تهدید کرونا در جامعه ، و کاهش فعالیت ها و ضرورت پر کردن اوقات فراغت و آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به عموم جامعه می توان به عنوان یک فرصت مناسب و ارزشمند برای ترویج و نهادینه سازی توجه به مطالعه و کتاب خوانی در زندگی بهره برد .
▪در مجموع با توجه به اهمیت موضوع ضرورت دارد تا در حوزه رسانه ، با کمک و همراهی نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه و با همکاری مجموعه های فعال در ترویج و فرهنگ سازی کتابخوانی ، با تولید و ارائه محتوای فرهنگی و جذاب برای ترویج و نهادینه سازی فرهنگی و افزایش علاقه و احساس نیاز جامعه به کتاب و کتابخوانی ، در غالب برنامه های متنوع و مختلف رسانه ای ، برنامه ریزی و با نقشه راه مشخص ، فعالیت لازم انجام پذیرد .